دژ، یا قلعه در اصطلاح تاریخی، به یک ساختمان با استحکام بالا گفته میشود که در طول سدههای میانی توسط نجیبزادگان در اروپا و خاورمیانه ساخته میشد. اما در ایران سابقه ساخت قلعه و ارگهای شاهی و حکومتی به پیش از اسلام میرسد.
الموت به معنی لانه عقاب یک قلعه در کوه در نزدیکی منطقه رودبار حدودا ۱۰۰ کیلومتری قزوین واقع شده است. این قلعه در سال ۱۰۹۰ میلادی تحت رهبری حسن صباح فتح شد و تا سال ۱۲۵۶ محل فعالیت اسماعیلیان بود.
جایگاه و موقعیتی که قلعه در آن بنا میشده است ، نشانی بر کاکرد آن بوده است . قلعههای خارج از شهر و روستا که موقعیت کوهستانی دارند، کارکردهای نظامی و دفاعی داشته و برای مقابله با دشمن، به قصد دفاع از مردم ساخته شدهاند. قلعه الموت نیز که مقر حسن صباح در قزوینبود بر فراز یک صخره بلند ساخته شده و کارکرد نظامی داشت. برخی فکر میکنند دژ الموت فقط یک زندان بوده است، در صورتی که چنین نیست و در گذشته افرادی در این دژ زندگی میکردند. قلعه در برابر هرگونه حمله نظامی رسوخ ناپذیر بود ..
قلعه الموت مقر حسن صباح در منطقه الموت قزوین و در شمال شرق روستای گازرخان قرار دارد. موقعیت قلعه الموت به صورتی است که اطراف دژ را از هر چهار طرف پرتگاه در بر گرفته و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی آن میباشد. در اطراف قلعه الموت، صخرههای قرمز رنگی وجود دارند که منظره اطراف قلعه را دیدنی و جالب توجه کرده است. . حسن صباح به مدت ۳۵سال در قلعه الموت اقامت داشت و پیروان خود (اسماعیلیان) را رهبری میکرد. جالب است بدانید درون یکی از اتاقهای قلعه، چاله آبی قرار دارد که اگر آب آن را تخلیه کنند دوباره پر میشود. به احتمال بسیار این چاله با حوض جنوبی قلعه در ارتباط بوده است. در پای کوه الموت غار کوچکی قرار دارد که از آبروی مجراهای قلعه بوده است. آب این قلعه از چشمه کلدر در دامنه کوه شمال قلعه تامین میشد. قلعه الموت آب انبارهایی دارد که به دلیل نیاز ساکنان قلعه به آب، در آن طراحی شده بودند و به کمک آبروهایی که در دل سنگ قرار گرفتهاند، از فاصله دور، آب را بر این آب انبارها فرستادهاند.
بهتر است بدانید مسافت این قلعه به دلیل داشتن راه پر پیچ و خم و باریک بودن جاده طولانی است، اما دیدن مناظر زیبا در طول مسیر و چشمنوازی طبیعت سبب میشود که پیچیدگی مسیر مشخص نباشد. همچنین در طول مسیر محلهایی برای استراحت و پذیرایی در نظر گرفته شده که برای رفع خستگی و به دست آوردن انرژی دوباره میتوان از آنها استفاده کرد. برای رفتن به قلعه الموت باید به استان قزوین بروید. این قلعه از شهر قزوین ۱۰۸کیلومتر فاصله دارد، و تا تهران حدودا ۲۰۰ کیلومترکه در حدود ۲الی ۳ساعت است. و به دلیل همین نزدیکی است که فت و آمد به الموت برای تهرانی ها لذت بخش میباشد.
